درهفته‌های اخیرتظاهرات و راه پیمایی چندهزارنفری مردم دراستان آذربایجان شرقی و غربی در اعتراض به خشک شدن دریاچه ارومیه بازتاب وسیعی درجامعه و رسانه ها داشت. متاسفانه این گردهمایی های مسالمت آمیز با سرکوب نیروهای انتظامی مواجه و هم به دستگیری گروهی از کنشگران محیط زیست انجامید. اولین گردهمایی علنی در اعتراض به خشک شدن دریاچه ارومیه در سیزدهم فروردین امسال در شهر تبریز و ارومیه برگزار شده بود و با دخالت ماموران انتظامی ادامه نیافت. فعالین برگزارکننده در این گردهمایی ها خواهان توجه عموم و دولت به خشک شدن دریاچه و عواقب اجتماعی، محیط زیستی آن و هم خواهان باز کردن دریچه سدها و روان کردن آب به دریاچه ارومیه بودند.
درخرداد ماه امسال سه نفز ار فعالین معترض به نابودی دریاچه که درسیزدهم فروردین به همراه هفتاد نفر دیگر درگردهمایی اعتراضی بازداشت شده بودند، به بیست ضربه شلاق و پرداخت جریمه محکوم شدند. دو نفر از بازداشت شدگان یعنی حبیب پورولی و حجت مختار زاده به شش ماه حبس محکوم و اکنون در زندان تبریز زندانی هستند.
کنشگران محیط زیست درماه های گذشته با انتشار دانسته‌های خود در این باره دررسانه‌های اجتماعی مانند فیس بوک و به راه انداختن « کمپین جهانی برای نجات دریاچه ارومیه» خواهان اقدام فوری مسئولان دولتی و هم سازمان های محیط زیست در سطح جهان برای جلوگیری از نابودی دریاچه ارومیه شدند. مردم آذربایجان عدم توجه مسئولان و سوء مدیریت آنان را از دلایل اصلی خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه می دانند.
دریاچه ارومیه بزرگترین دریاچه نمک در دنیا است و27گونه پستاندار، 212 نوع پرنده، 41 نوع خزنده،7 گونه دو زیست و 26 نوع ماهی در حوزه اکولوژیکی این دریاچه زندگی می کنند. خشک شدن آن یک فاجعه محیط زیستی است که نه تنها باعث نابودی پرندگان و سایر وحوش ساکن در ناحیه است بلکه برای مردم منطقه پیامدهای وخیم اقتصادی و محیط زیستی را به همراه خواهد داشت. از رونق افتادن توریسم و در نتیجه بیکاری صدها نفز ار شاغلان دراین منطقه یکی از عواقب فوری این معضل و زیان‌بار به حال مردم است.
به نظر کارشناسان محیط زیست شصت درصد از دریاچه ارومیه تا پایان امسال خشک خواهد شد و جزایر کوچک پناهگاه جانواران هم ازبین خواهند رفت. تاکنون سیصد کیلومتر از آب دریاچه خشک شده است. وزارت نیرو موظف است امسال حداقل یک میلیارد متر مکعب آب را برای حفظ دریاچه از راه پمپاژ آب از رودخانه سیلوه در پیران شهر به ارومیه و انتقال آب از رودخانه ارس به دریاچه اقدام کند.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در 25 مرداد امسال با طرح دو فوریتی انتقال آب به دریاچه ارومیه موافقت نکردند. جواد جهانگیر زاده عضو کمیسیون ملی و سیاست خارجی مجلس و از موافقان تصویب طرح دوفوریتی آبرسانی به دریاچه درگزارش خود به مجلس گفته است که نابودی دریاچه ارومیه آوارگی چهارده میلیون نفر از ساکنان منطقه را به همراه دارد. عدم موافقت مجلس با طرح دوفوریتی، نارضایتی شدید مردم آذربایجان را به همراه داشت خبرگزاری فارس از بازداشت شصت نفز درتظاهرات وسیع دوازده شهریور امسال در دوشهر تبریز و ارومیه خبر داد.
اما اعتراضات وسیع مردمی در هفته‌های اخیر سبب شد که گروهی از نمایندگان مجلس در نامه‌ای به هیات رئیسه خواهان رسیدگی فوری به این موضوع شوند.
تظاهرات مردمی با شعار هایی از قبیل «دریاچه ارومیه جان می دهد، مجلس فرمان قتل اش را صادر می کند.» همراه بود. کنشگران محیط زیست درترکیه هم با برپایی یک گردهمایی اعتراضی در مقابل سفارت ایران در آنکارا و سردادن شعار بالا خواهان توجه جدی مسئولان و مردم به این معضل شدند. آنها بر زمین نشسته و سر و روی خود را با نمک پوشاندند. اعتراضات مردم مسالمت آمیز و غیر سیاسی بود. آنها تنها خواهان باز کردن دریچه سدها و جاری شدن آب به سوی دریاچه بودند. اما بازداشت ده‌ها تن نشان از عدم اعتماد دولت به شهروندانی است که خود را درقبال حفظ منابع زیستی و طبیعی مسئول می‌دانند و برای پیشبرد این امرحاضر به تلاش جمعی و فداکاری هستند.
اما سرانجام اعتراضات مدنی و پیگیرانه مردم در تبریز، ارومیه و سایر نقاط باعث عقب نشینی موقت دولت از مواضع قبلی در این مورد و اختصاص 950 میلیارد تومان برای جلوگیری از نابودی دریاچه ارومیه شد. به گفته معاون وزیر نیرو این بودجه صرف انتقال آب از رودخانه ارس و کردستان به دریاچه ارومیه خواهد شد.
