عرصه سوم: جمعی از ناشران به سیاست جدیدی که از سوی علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد در خصوص نشر و کتاب اعلام شده است اعتراض کرده اند. این ناشران معتقدند که سیاست اعلام شده از سوی وزیر جدید سیاست جدیدی نیست و در گذشته نیز برخی از مدیران ارشاد در دولتهای هاشمی رفسنجانی و خاتمی نیز تلاش کرده اند تا آن را اجرایی کنند. ناشران مذکور در گفت و گو با رسانه های مختلف نظرات خویش را درباره اظهارات وزیر جدید ارشاد بیان کرده اند. علی جنتی چندی پیش در مصاحبه ای با هفته نامه آسمان گفته بود که قصد دارد ممیزی قبل از نشر کتاب توسط وزارت ارشاد را بردارد و این کار را به خود ناشران بسپارد.
محمود آموزگار، دبیر اتحادیه ناشران و کتابفروشان به می گوید ناشران نمی‌خواهند مسئولیت سانسور کتاب به آنها سپرده شود. به گفته وی فضای ممیزی همچنان فضای موهومی است و ناشر نمی‌داند استفاده از چه کلماتی درست است و یا چه کلماتی را باید با چه کلماتی جایگزین کند. به گفته آموزگار، ناشران از ممیزی قبل از چاپ “استقبال می‌کنند چون اگر کتابی با صلاحدید ناشری چاپ شود اما مجوز توزیع نگیرد و کتاب خمیر شود، برای ناشران ضرر هنگفتی به دنبال خواهد داشت.
در همین رابطه شهلا لاهیجی، ناشر نیز گفته است که سپردن ممیزی به خود ناشران حرف تازه‌ای نیست و این طرح نمی‌تواند مشکلی را حل کند.به گفته لاهیجی مساله ناشران این است که حتی در شرایط کنونی که “سایه اداره کتاب روی حوزه‌ی نشر است وقتی یک نفر خارج از سیستم ارشاد می‌تواند با بدگویی‌هایش باعث شود که یک کتاب مجوز دار توقیف شود، هیچ مشکلی حل نخواهد شد. وی به سابقه سی ساله فعالیت خود در حوزه نشر اشاره می کند و می گوید:”دیگر خطوط قرمز را می‌شناسم. در چنین شرایطی وجود ممیزی از اساس بی‌معنی است زیرا ناشر همیشه مسئول آنچه منتشر می‌کند بوده و هست.”
فرج سرکوهی، نویسنده و روزنامه نگار ایرانی مقیم آلمان نیز در این رابطه گفته است طرح واگذاری سانسور کتاب به ناشران، تازه نیست و اکبر هاشمی رفسنجانی، محمد خاتمی و حتی محمود احمدی نژاد، روسای جمهوری پیشین ایران هم قصد اجرای چنین طرحی را داشته‌اند. به گفته وی این طرح عملی نیست، چون ناشران کارمندان اداره سانسور نیستند و اینکار را قبول نمی‌کنند.
به گفته سرکوهی از آنجایی که قوانین و ضوابط مشخصی برای ممیزی کتاب وجود ندارد و حتی مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در این باره بسیار مبهم است، ناشران می‌ترسند که کتابی چاپ کنند و در توزیع دچار مشکل شوند و سرمایه شان به باد برود.سرکوهی هم به واکنش‌هایی که خارج از وزارت ارشاد با کتاب‌های مجوز دار می‌شود اشاره کرد و گفت که ما شاهد بودیم که کتاب‌هایی با مجوز وزارت ارشاد منتشر شده، اما بعد از نشر ناشر دستگیر شده، انتشاراتی بمبگذاری شده یا امام جمعه‌ای به انتشار کتاب اعتراض کرده است.
علی جنتی وزیر فرهنگ در همین رابطه به هفته آسمان گفته است وزارت ارشاد باید گروه فشار را توجیه کرد و با آن برخورد کرد، نه با مجوزی که وزارت ارشاد داده است. “یک فیلم برای ساخته‌شدن و اکران چند بار در موارد مختلف مورد نظارت قرار گرفته و مجوز گرفته. حالا اگر چهار نفر آمدند و گفتند این فیلم باید برداشته شود نباید تسلیم آن چهار تا آدم شد. وزارت ارشاد باید پای مجوزی که صادر کرده بایستید. بالاخره این وزارتخانه به عنوان نماینده‌ی دولت جمهوری اسلامی بعد از حذف و اصلاحات به یک فیلم یا یک کتاب مجوز داده و باید پای آن بایستد. نباید جلوی انتشار آن گرفته شود.”
حسن روحانی، رئیس جمهوری در زمان تبلیغات انتخاباتی خویش درباره ممیزی کتاب توسط وزارت ارشاد گفته بود”مگر فرهنگ چیزی است که دولت به تنهایی بتواند آن را کنترل کند؟ آیا مقدسات ما را آن کارمندی می‌شناسد که می‌خواهد ممیزی کند یا پیشکسوتانی که در این زمینه کار کرده‌اند؟ آیا نباید این بخش را به آنها واگذار کنیم؟”
در حال حاضر کتاب‌های زیادی در صف طولانی صدور مجوز توسط وزارت ارشاد قرار دارند و همچنان انتظار می‌کشند.
