نامه ی رئیس هیئت مدیره بنیاد عرصه سوم
هدف اولیه بنیاد عرصه سوم کمک به پایه گذاری یک جامعه مدنی سالم وسرزنده درایران است.
تمامی فعالیت‌های ما نیزدرراستای هدف فوق خلاصه می شود. یکی ازنقاط تمایزجوامع شاداب این واقعیت است که آنها فضای حرکت وامکان شنیده شدن صداها را نه تنها برای خود بلکه برای مردم جوامع دیگر نیزفراهم می‌آورند.
نام «عرصه سوم» ترجمه فارسی ترکیب «third sphere» است که به مجموعه فعالیت ها درچهارچوب جامعه مدنی اشاره دارد. این سازمان با هدف پاسخگویی به نیازهای نقش آفریننان عرصه جامعه مدنی ایجاد شد. پس از انتخابات جنجالی ریاست جمهوری سال ۲۰۰۹ در ایران، بسیاری از دست اندرکاران جامعه مدنی با فشارهای فزاینده‌ای روبرو شده‌اند.
از آن جمله ایجاد ممانعت و جلوگیری ازمسافرت اشخاص به خارج ازکشور، محدودیت های جدید علیه انجمن‌ها، بدرفتاری فزاینده وبازداشت، وایراد اتهاماتی بی‌اساس علیه سازمان‌ها و اشخاص. در دادگاه‌های انقلاب «مسئله امنیت ملی» به شکلی گسترده دستاویزحکومت درنقض قانون شده است. در سال ۲۰۱۲، ما گزارشی منتشرکردیم که «تهاجم به جامعه مدنی درایران» نام داشت و طی آن به شکلی مستند موارد بسیاری از بدرفتاری‌ها را برشمردیم.
نقش آفرینان جامعه مدنی صدای مردم به حاشیه رانده شده را هرچه رسا‌تر به گوش دیگران می‌رسانند، برروی مسائلی انگشت می‌گذارند که نه آسانند و نه چندان مورد علاقه سایرین، برای محدود ساختن قدرت می‌کوشند والبته مایه دلگرمی دیگران می‌شوند.
بدین سان، برای آسان‌تر کردن کار کنشگران «عرصه سوم» موارد بدرفتاری علیه «جامعه مدنی» را گزارش می‌دهد، اطلاعات سودمند دراختیارشان قرارمی‌دهد وموضوعات مورد نیاز آنها را برایشان گردآوری و مهیا می‌کند. ابزاری که در‌‌نهایت برای ایجاد توانایی درافراد وگروه‌ها کاربرد دارد.
درهمین حال که من این نامه را می‌نویسم، وضعیت دست اندرکاران جامعه مدنی درایران به مراتب بد‌ترازسال ۲۰۱۰ میلادی است. گزارش سال ۲۰۱۱ گزارشگر ویژه حقوق بشرسازمان ملل وضعیت کنشگران را «وخیم» توصیف می‌کند، که درزیر چند فراز آن را برای نمونه می‌آورم:
•وثیقه‌های گزاف: اغلب برای افراد بازداشت شده وثیقه‌های گزافی درنظرگرفته می‌شود. که در نتیجه آنها یا خانواده شان ناچارمی‌شوند سند خانه خود را به نهادهای قضایی جمهوری اسلامی تحویل دهند. این اسناد دربیشتر موارد حتی بعد از آزادی یا اعلام بی‌گناهی فرد بازداشتی نزد نهادهای فوق باقی می‌مانند. امری که به معنای ازدست دادن کنترل خانواده‌ها وافراد درمورد دارایی‌هایشان است.
•مجازات‌های طولانی: تأثیروثیقه‌های کمرشکن و توقیف اسناد ملکی به معنای خاموش کردن صدای کنشگران جامعه مدنی است. علاوه براین مسئله، برخی ازافراد بازداشت شده حتی پس از آزادی هم با ممنوعیت مادام العمرادامه فعالیت‌های خود مواجه شده‌اند.
•عدم وجود روند قانونی: گزارش‌ها حاکی است که دادستان های ایرانی حتی پیش از حضورمتهم دردادگاه وایراد دفاع از خود، از رأی نهایی دادگاه آگاهی دارند. موارد متعددی وجود دارد که زندانیان عقیدتی ومتهمان جنایی ازحق برخورداری از یک دادگاه عادلانه و روند دادرسی قانونی محروم بوده‌اند.
•شمارزیاد اعدام‌ها: تعداد اعدام‌ها درایران درحال فزونی بوده، مجازات اعدام اغلب برای جرایم غیرسنگین نیزانجام می‌شود. بر پایه اعلام مقام‌های رسمی ایران، درسال ۲۰۱۱ بیش از ۲۰۰ اعدام صورت گرفته است.
•سرکوب کنشگر‌ها و منتقدان: اتهام‌های مطرح شده علیه منتقدان رژیم شامل این موارد می‌شوند:
الف) اقدام علیه امنیت ملی
ب) شرکت درتظاهرات غیرقانونی
ج) توهین به رهبری
د) اشاعه تبلیغات سوعلیه نظام
منتقدان با احکام سنگین بازداشت، بدرفتاری و محرومیت ازحقوق خود مواجه شده‌اند.
•نابردباری مذهبی: گزارشگرویژه سازمان ملل نگرانی خاص خود را نسبت به پرونده یوسف ندرخانی، کشیش پروتستان محکوم به اعدام اعلام کرده است. به آقای ندرخانی گفته شده که حکمش تنها درصورت توبه وبازگشت ازمسیحیت لغو خواهد شد:
«این یک مورد بارزازنابردباری ،تبعیض مذهبی وخشونت دولتی علیه آزادی عقیده و مسلک است، یکی از آزادی‌های اساسی که در پیمان‌های بین المللی تضمین شده است.»
•خودداری ازارائه خدمات درمانی: در بسیاری موارد، زندانیان وکنشگران ازدسترسی به خدمات درمانی محروم اند. درمورد مهدی کروبی، روحانی و یکی از رهبران مخالفان سیاسی که هم اکنون تحت حصر خانگی است، مقامات به اواجازه دیداربا پزشکانش را نداده و داروهای مورد نیاز را در اختیار وی قرار نداده‌اند.
در گزارش حاضر که نخستین گزارش سالیانه ما است، نگاهی به سال ۲۰۱۰ می‌اندازیم تا دستاورد‌ها وهم برخی چالش‌های پیش رویمان را با شما درمیان بگذاریم. گزارش نخست دربرگیرنده کارنامه چهارماه است.
هدف ما به عنوان یک سازمان آن است که گزارش‌های سالیانه را درقالب اسنادی آموزشی ارائه دهیم. با این قصد که تلاشمان درراستای شفافیت هرچه بیشتر و درعین حال، تبیین جایگاه بنیاد عرصه سوم باشد. برای ما روشن است که راه آسانی را در پیش نگرفته‌ایم. گزارش‌های سالیانه ای ازاین دست می بایست به جهان نشان دهند که بنیاد عرصه سوم با چه کیفیتی اهداف خود را به پیش برده است. نمایاندن تلاش‌ها و پیروزی‌هایمان به کسانی که درارتباط با فعالیت‌های ما هستند، نشانگراعتماد ما به آنهاست. تا هرچه بیشتر درایفای مأموریتمان همراه ما باشند. مأموریتی که شاه بیت آن توسعه بنیان جامعه مدنی درایران وجوامع دیگراست.عرصه سوم سازمانی آموزشی است که خواهان جست وجو، اشاعه، نشراطلاعات و دانستنی‌های مربوط به جامعه مدنی ازافراد و سازمان‌های سراسرجهان است. همکاری با شما را نیز مغتنم خواهیم شمرد.
ارادتمند،
برت تِاکن
رئیس هیئت مدیره
آمستردام، دسامبر ۲۰۱۱
برای خواندن این گزارش لینک زیررا ببینید:
https://www.arsehsevom.org/en/2011/12/arseh-sevom-annual-report-2010/
