عرصه سوم: محمد زهرایی مدیر انتشارات کارنامه شامگاه ۲۶مرداد بر اثر سکته قلبی درگذشت. وی بیش از نیم قرن سابقه فعالیت در زمینه تولید و انتشار آثار فاخر فرهنگی را داشت. محمد زهرایی سال 1327 به دنیا آمده بود و علاوه بر مدیریت نشر کارنامه مدیر شهر کتاب نیاوران هم بود. وی آثار مختلفی از نویسندگان، شاعران و مترجمانی چون هوشنگ ابتهاج(ه.الف.سایه)، نجف دریابندری، محمدعلی موحد، ایرج افشار و … را روانه بازار کتاب کرده بود. زهرایی از جمله ناشرانی بود که دقت و وسواس خاصی در زمینه صفحهآرایی و حروفچینی کتاب ها داشت.
به گفته متخصصان امر نشر، اوج آن دقت نظر، «کتاب مستطاب آشپزی» نوشته نجف دریابندری و زنده یاد فهیمه راستکاراست که تولید آن زیر نظر نشر کارنامه صورت گرفت و در حال حاضر یک کتاب مرجع در زمینه آشپزی است.در هر صفحه این کتاب، بدون آن که مخاطب متوجه تغییر یا شلوغی خاصی شود با فونتهای مختلف و اندازههای گوناگون حروف مواجه میشود که نقش زیادی در انتقال مفهوم دارد.
او در گفت و گویی که با نشریه «صنعت چاپ» داشت در مورد دقتاش در صفحه آرایی گفته بود:”ما دنبال ساده کردن حروفچینی با حفظ ملاحظات زیباییشناسی آن هستیم. برای من مهم است که خواننده کتاب هنگام مطالعه سکندری نخورد، به خاطر فواصل نادرست بین کلمهها سردرگم نشود و خواندن او هر چه آسانتر و بدون ابهام ادامه پیدا کند. مثلاً من از روی تجربه دریافتهام که «را»ی مفعولی را بهتر است ته سطر نگه دارم، چون وقتی اول سطر قرار میگیرد ممکن است با کلمه پس از خود ترکیب ناموزونی بسازد. علاوه بر این، حواس خواننده را پرت میکند. برعکس، «به» اضافه را ته سطر نگه نمیدارم، زیرا از کلمه بعد دور میافتد.”
زهرایی از تکنولوژیهای جدید استقبال می کرد و می کوشید با تلفیق روش های مختلف به تریبی خاص برای ارائه حروف و آرایش صفحات بپردازد.”کامپیوتر که به میدان نشر آمد، راههای تازهای را کشف کردیم. جا دارد همین جا بگویم که این فنآوری به نیازهای نشر پاسخ مساعدتری میدهد. بعد که وُرد، پروین، ادوب اربیک و نمونههای دیگر آمدند، هر کدام متضمن لطف و نکتهای بودند. من سعی کردهام این امکانات را تلفیق کنم. فعلاً به ترکیب کم و بیش مطلوبی رسیدهایم.”
عرصه سوم، فقدان این سرمایه فرهنگی را ضایعه ای برای جامعه مدنی ایران می داند و یاد و خاطرش را گرامی می دارد.