عرصه سوم: دستور رئیس جمهور جدید آمریکا مبنی بر منع ورود شهروندان ۷ کشور مسلمان از جمله ایران به خاک آمریکا، واکنشهای مختلفی را از سوی فعالان مدنی و نخبگان ایرانی در سراسر دنیا نسبت به این دستور تبعیض آمیز به همراه داشت. یکی از مهمترین این واکنشها، متن منتشر شده از سوی اصغر فرهادی کارگردان مشهور ایرانی و برنده جایزه اسکار در روزنامه نیویورک تایمز است.
فرهادی که در سالهای اخیر و با موفقیت فیلم جدایی نادر از سیمین توانسته شهرتی درخور توجه در عالم هنر کسب کند در این متن با اشاره به میل باطنی اش برای حضور در مراسم اسکار امسال میگوید: «در روزهای گذشته علیرغم شرایط غیرمنصفانهای که برای ورود مهاجران و مسافران چند کشور به ایالات متحده پیش آمد، همچنان تصمیم بر حضور در این مراسم بود و ابراز نظراتم به رسانهها درباره این شرایط و به هیچ عنوان قصد عدم حضور و یا تحریم مراسم را به نشانه اعتراض نداشتم چون آگاهم که بسیاری از اهالی سینمای آمریکا و اعضای آکادمی مخالف افراطیگری و تندرویهایی هستند که این روزها بیش از گذشته در حال اعمال است… اما امروز به نظر میآید که این امکان حضور با اما و اگرهایی همراه است که برایم به هیچ عنوان پذیرفتنی نیست حتی اگر برای سفر من به آمریکا استثنایی قائل شوند. پس مایلم آنچه را که قرار بود در فرصت سفرم بیان کنم در اینجا ابراز نمایم.»
فرهادی در ادامه با هدف گرفتن نقش تندروها در دنیای امروز «رفتار آنها در همه جای دنیا را شبیه به یک دیگر» و در پی «ساخت تصویر هولناک از دیگری» توصیف میکند و میگوید در کشور من نیز تندروها اینگونه اند!
فرهادی به عنوان یک سینماگر شناخته شده و جریان ساز در انتقاد از تندروها چه داخلی و چه خارجی به همین تعرض نصفه و نیمه بسنده کرده و در ادامه یادداشت کوتاه خود به نکوهش خشونت در دنیای امروز می پردازد. او میگوید: «من باور دارم ریشه بسیاری از خشونتهای امروز جهان در میان ملتها را باید در تحقیرهای دو سویه دیروزشان جستجو کرد و تحقیرهای امروز ملتهای دیگر به یقین بذریست برای خشونتهای فردا. تحقیر ملتهای دیگر به بهانه حفظ امنیت مردم یک کشور پدیده تازهای در جهان نیست و همواره خود زمینهای برای ایجاد شکاف و دشمنی در آینده بوده است. من از این طریق انزجار خود را از شرایط تحمیل شده ناعادلانهای که برای ورود قانونی بعضی از هموطنانم و همچنین مردم شش کشور دیگر به ایالات متحده در حال اعمال است ابراز میکنم و امیدوارم این شرایط منجر به شکاف بیشتر بین ملتها نشود.»
اما واکنشها به یادداشت منتشره از سوی فرهادی شباهتی به ملایمت مواضع او در قبال تندروها نداشت. عده بسیاری با تجلیل از هوش و ذکاوت این کارگردان، نظرات او را ستودند و مهر تاییدی بر آن زدند اما در سوی دیگر عدهای با انتقاد از فرهادی یادآور شدند که در دنیای امروز، انتظار جامعه از فعالان جامعه مدنی و نیروهای پیشرو بسیار فراتر از موضع گیریهای خنثی است. به گمان این عده در شرایطی که بسیاری از فعالان در عرصه سینما و هنر و اندیشه در سراسر دنیا با موضع گیریهای قاطع به مقابله با تفکرات و رفتارهای تبعیض آمیز برخاستهاند اینگونه اظهارات فرهادی، به نوعی رفع تکلیف است تا مقابله با افراطی گری. این دسته از منتقدین معتقدند وظیفه اجتماعی افرادی همچون فرهادی بسیار فراتر از آن نقشی است که او امروز برای خود در نظر گرفته است.