عرصه سوم- روشنک آستارکی: «شرایط موجود زنان در سطوح مدیریتی کشور مطلوب نیست». این جملهای است که فهیمه فرهمندپور، مشاور وزیر کشور در امور زنان و خانواده روز گذشته در گفتگو با ایسنا مطرح کرده است.
واقعیتی که نه تنها اکثریت قریب به اتفاق زنان ایرانی به آن آگاهند، بلکه معتقدند شرایط موجود زنان ایران در بسیاری از موارد شرایط نامطلوبی است.
مشاور وزیر کشور دولت یازدهم در حالی این سخنان را مطرح میکند که خرداد ۹۲ بسیاری از زنان ایرانی با تکیه بر وعدههای انتخاباتی حسن روحانی و پس از هشت سال پیاپی تحمل انواع فشار قانونی و اجتماعی در دولتهای نهم و دهم، از نامزدی حسن روحانی حمایت و به پای صندوقهای رای رفتند. اکنون با گذشت یک سال و نیم از فعالیت دولت روحانی، به نظر میرسد نه تنها وضعیت زنان بهتر نشده بلکه با وعدههایی که حسن روحانی در طول دوران تبلیغات انتخابات مطرح و بعدها به عنوان رییس جمهور گفته بود، فاصله زیادی دارد.
این در حالیست که شهیندخت مولاوردی و دیگر زنان حاضر در دولت همچون فهیمه فرهمندپور مرتب از کاستیهای موجود در حوزه زنان سخن میگویند اما تاکنون اقدام عملی خاصی که صورت نگرفت هیچ، برخی برخوردهای امنیتی با زنان حتی در مقایسه با دولتهای پیشین هم کم نظیر بوده است.
برخوردهای امنیتی ادامه دارد
یکی دیگر از مواردی که در دولت روحانی روند پیشین خود را دنبال میکند، فشارهای امنیتی است که زنان نیز از این فشارهای وزارت اطلاعات یازدهم بیبهره نبودهاند. به عنوان مثال میتوان به بازداشت اخیر صبا آذرپیک خبرنگار اصلاح طلب اشاره کرد. بازداشتی که هر چند در دولت احمدینژاد نیز صورت میگرفت اما وی را وادار به سکوت نکرد اما صبا پس از بازداشت اخیرش که در دولت روحانی صورت گرفت دست کم در صفحه فیس بوک سکوت اختیار کرده است.
نمونه دیگر نیز بازداشت اخیر نرگس محمدی توسط وزارت اطلاعات یازدهم است که خودش از آن با عبارت آدم ربایی یاد میکند. نرگس محمدی در گفتگو با تقاطع علت این بازداشت را قرار ملاقاتش با کلودیا روت، نایبرییس مجلس قانونگذاری آلمان در اوایل بهمن ماه مطرح میکند که وی را درب هتل محل قرار از تاکسی به خودروی دیگری منتقل و به یکی از خانههای امن وزارت اطلاعات در نقطه نامعلومی از تهران بردند و پس از چند ساعت بازجویی وی را آزاد کردند.
نکته جالبی که نرگس محمدی در گفتگو با تقاطع بیان کرده اینست که نیروهای امنیتی وزارت اطلاعات وی را تحت فشار قرار داده که به چه دلیل با خانم کاترین اشتون دیدار داشته است؛ به گفته نرگس محمدی نیروهای وزارت اطلاعات روحانی از ریز گفتگوی خصوصی وی با کاترین اشتون خبرداشتهاند.
پرستو بیرانوند، روزنامه نگار و فعال حقوق زنان، زهرا خندان، روزنامه نگار و فعال سابق دانشجویی، فرشته طوسی، روزنامه نگار و فعال حقوق زنان و دانشجویی و سها مرتضایی، فعال دانشجویی دانشگاه امیرکبیر نیز از دیگر بازداشت شدگان در نیمه دوم سال ۹۳ هستند.
برخورد با معترضین مدنی
یکی از برخوردهایی که در دولت روحانی صورت میگیرد، برخورد با معترضین مدنی است. از این دست میتوان به دستگیری غنچه قوامی در جریان اعتراض مدنی زنان برای عدم اجازه ورود به ورزشگاهها و دیدن مسابقات ورزشی صورت گرفت یا بازداشت مهدیه گلرو در تجمع اعتراضی به اسیدپاشیهای زنجیرهای در شهر اصفهان.
در همین زمینه بنفشه جمالی فعل حقوق زنان هفته گذشته در گفتگو با روز گفته است: «معتقدم بین شعارها و وعدههای اعلام شده با عمل کردن و تحقق آنها فاصله زیادی وجود دارد. مثلا گفته میشود تبعیض در ورزش باید حذف شد اما به طور مشخص در خصوص ورود زنان به ورزشگاهها عملا کاری صورت نگرفته است. زنان بهرغم هزینههایی که دادند -مثل دستگیری غنچه قوامی یا فرشته طوسی که درحال حاضر زندانی است و یکی از اتهامهایش همین حضور در تجمعات اعتراضی به ممانعت از ورود زنان به سالن مسابقات والیبال است- همچنان پشت درهای استادیومها ماندهاند. وزارت ورزش و معاونت امور زنان تا به امروز چه قدم مثبتی در این خصوص برداشتهاند؟»
این برخوردها زمانی دردناکتر میشود که عوامل اسیدپاشیهای زنجیرهای در شهر اصفهان هنوز بازداشت نشده و زنان همچنان از امنیت اجتماعی پایینی در ایران برخوردارند.
اینها تنها بخشی از محدودیتها و فشارها بر زنان در دولت یازدهم است. همه اینها در کنار سهم اندک زنان از اشتغال، نبود قوانین حمایتی از زنان به ویژه زنان سرپرست خانواده، سهم اندک زنان در پستهای مدیریتی، وجود قوانین مردسالارانه با توجیه حمایت از خانواده و… نشان دهنده شرایط نامطلوب زنان ایرانی است که در سایه دولت و تدبیر هم وضعیت تغییر مثبتی نداشته است.
ناتوانی دولت یازدهم در تحقق وعدههایش به زنان تا حدی بارز است که شهیندخت مولاوردی معاون حسن روحانی در امور زنان و خانواده، از دولت به خاطر عدم توجه به نقش زنان انتقاد و تاکید کرده «من احساس میکنم مانند فردی هستم که دست و پای او به شکل صلیبی بسته شده است ولی از او میخواهند با کسی که ایستاده مسابقه دو بگذارد».
در واقع وقتی مشاور رییس دولت یازدهم میگوید «به غیر از یکی-دو دستگاه، هیچکدام از مشاوران امور بانوان در شورای معاونان دستگاه خود حضور ندارند و حتی یکی از این مشاوران امور بانوان با گذشت یک سال هنوز نتوانسته با وزیر مربوطه ملاقات کند» نشان دهنده این موضوع است که حسن روحانی و دولتش تا کنون که یکسال و نیم از حضورشان بر مسند قدرت می گذرد، در تحقق وعدهها به زنان ناکام بودهاند.