عرصه سوم: مهمترین موارد نقض حقوق اقلیت‌ها در اولین ماه تابستان را می توان ادامه قصه پر غصه مردم سیستان و بلوچستان و آمار بالای کودکان محروم از تحصیل این استان، موج جدید آزار هموطنان بهایی با استفاده از شعارنویسی و نقض حقوق شهروندی اهل حق در کردستان عنوان کرد.
رویای مدرسه با طعم فقر
مدیرکل آموزش و پرورش سیستان و بلوچستان اعلام کرده است بخش عمده‌ای از آمار کودکان بازمانده از تحصیل این استان در اثر فقر و عقب‌ماندگی مالی خانواده‌ها از تحصیل محروم شده‌اند. به اعتقاد بسیاری از کارشناسان تخصیص ناعادلانه بودجه و امکانات در کشور باعث بروز محرومیت در برخی استان ها شده اما در واقع این محرومیت در استان های سنی نشین مانند کردستان و سیستان و بلوچستان بیشتر به چشم می‌خورد و در این بین استان سیستان و بلوچستان عنوان محرومترین استان کشور را به خود اختصاص داده است. مناطق سنی‌نشین ایران فشارها و محرومیت های ویژه ای را از سوی حاکمیت شیعه ایران متحمل می شود. احضار و بازداشت فعالان سنی، زیرنظر گرفتن و کنترل شدید مساجد سنی در این استان‌ها، عدم اختصاص بودجه و توجه به توسعه این مناطق از جمله مشکلات مردم این استان ها است. حال آنکه تحریم های اقتصادی و بحران اقتصادی سالهای گذشته وضعیت مردم در این استان را بدتر از پیش کرده است.در همین زمینه میثم هاشم‌خانی، پژوهشگر اقتصاد اجتماعی معتقد است «بخش بزرگی از بار اقتصادی ناشی از تحریم‌های ظالمانه و نیز سوءمدیریت اقتصادی سالهای اخیر، بر دوش آسیب‌پذیرترین و محرومترین خانوارهای جامعه بوده است.» وی می افزاید «یکی از نتایج فشارهای اقتصادی بر خانوارهای محروم، این بوده است که اکثریت این خانوارها هزینه مربوط به آموزش فرزندان خود را به حدود صفر رسانده‌اند». این پژوهشگر اجتماعی این روند را به شکل دور باطلی می بیند که می تواند محرومیت را در این مناطق بازتولید کند: «افت شدید هزینه کرد خانوارهای محروم برای آموزش فرزندان، نشان می‌دهد که این خانوارها بلافاصله بعد از تشدید رکود اقتصادی، با محدودیت شدیدی برای توجه به آموزش کودکان و نوجوانان مواجه شده‌اند. اگر این مساله به‌وسیله توجه ویژه دولت به آموزش فرزندان خانوارهای محروم جبران نشود، در آینده به نابرابری شدید اقتصادی_اجتماعی و نیز افزایش شدید ناهنجاری‌های اجتماعی دامن خواهد زد.»
وضعیت فقر و محرومیت در این استان در حدی بحرانی است که حمیدرضا پشنگ نماینده خاش، میرجاوه و نصرت آباد در مجلس خبر داده ۷۰ درصد مردم استان سیستان و بلوچستان زیر خط فقرند، به شکلی که در برخی نقاط افراد برای استفاده از آب شرب باید حدود چهار کیلومتر راه طی کنند. این نماینده مجلس در مورد وضعیت مدارس این استان افزوده است «۲۰۰٬۰۰۰ کودک و نوجوان در استان سیستان و بلوچستان از تحصیل بازمانده‌اند و تنها ۵۰ درصد ورودی های مدارس موفق به اخذ مدرک دیپلم می‌شوند. همچنین یک سوم کلاس‌های درس غیراستاندارد است به شکلی که همچنان دیوارها و کف کلاس‌ها خاکی است.»
شعارنویسی، ابزار تازه فشار بر شهروندان بهایی
به نظر می رسد شعارنویسی علیه هموطنان بهایی یکی از ابزارهای فشار بر آنان در ایران است. به گزارش کمپین نه به آزار و زندان هموطنان بهایی، عده‌ای با درج شعار «مرگ بر بهایی» روی دیوار خانه یک شهروند بهایی در تهران این خانواده را تهدید کردند.
این شعار تهدید آمیز شامگاه شنبه سوم مرداد ماه بر روی دیوار خانواده بهایی اقدسی واقع در خیابان سازمان برنامه در غرب تهران درج شده است. به گفته خانواده اقدسی این اولین بار است که چنین اتفاقی برای آن ها می افتد و عوامل این اقدام هنوز شناسایی نشده است.
همچنین گزارشی دیگر حاکی از آنست که یک شهروند بهایی در کرج از سوی مقامات اماکن با منع صدور جواز کسب و مهلت تخلیه ۱۰ روزه آژانس تاکس تلفنی خود مواجه شده است.
این شهروند بهایی بعد از مراجعه اداره اماکن برای صدور جواز کسب, با مدارکی مواجه شده است که صرفا به دلیل بهایی بودن, مقامات قادر به صدور جواز کسب برای او نیستند.مقامات اداره اماکن ضمن صادر نکردن تائیدیه برای جواز کسب ۱۰ روز به وی مهلت داده اند که محل کسب خود را تخلیه کند این مقامات تهدید کرده اند در صورت تخلیه نکردن، محل مورد نظر پس از ده روز پلمپ می شود.
فشار بر شهروندان بهایی در حالی ادامه دارد که پیشتر محمد جواد لاریجانی سخنگوی قوه قضائیه ایران بارها اشاره کرده است که حقوق اولیه شهروندان بهایی در ایران رعایت می شودو این شهروندان می توانند آزادانه تحصیل و به کسب و کار بپردازند
تبعیض در حقوق شهروندی اهل حق
حیدری طیب نماینده کرمانشاه در مجلس شورای اسلامی ضمن تذکر به رئیس جمهور و وزیر دادگستری خواستار دفاع از شهروندان اهل حق این استان شد.
وی در این تذکر با اشاره به نقض حقوق اساسی اقلیت یارسان (اهل حق) از جمله عدم پذیرش شهادت و رد شدن در گزینش های اداری، خواستار توجه بیشتر مسئولان اجرایی و قوه قضائیه به حقوق اساسی و شهروندی آنان شد. سیاوش حیاتی، سخنگوی مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان، پیشتر در گفتگویی با هرانا، با اشاره به این موضوع گفت: «ما وقتی درخواست به رسمیت شناخته شدن از سوی قانون اساسی را داریم می گویند شما زیرمجموعه مسلمان و تشیع هستید، وقتی کار به گزینش و استخدام جوانان می رسد فقط با انکار و کتمان هویت استخدام یک جوان ممکن می شود، صرف انکار هویت و اعلام بریدن هم کافی نیست و شما باید اثبات کنید که واقعا از هویتتان بریدید.»
گفتنی است اهل حق یا یارسان، آیینی است با مناسک عرفانی که جمعیت آنان در ایران حدود دو میلیون تن براورد می شود و بیشتر در مناطق غرب و شمال غرب ایران سکونت دارند.
در اسفندماه ۹۳ نیز عده ای از پیروان این آیین در نامه ای به آیت الله خامنه ای خواستار برابری حقوق شهروندی خود با دیگر هموطنان شدند. همچنین در این نامه نمونه‌هایی از تبعیض علیه پیروان آیین یارسان را برشمرده و گفتند که برای رفع این تبعیض‌ها آنها باید به عنوان یک اقلیت مذهبی به رسمیت شناخته شوند.
امضاکنندگان نامه از اینکه تریبون‌های رسمی به آیین یارسان حمله می‌کنند و پیروان این آیین از استخدام در مشاغل رسمی محروم هستند، گلایه کرده و می گویند عبادتگاه‌هایشان (جم‌خانه) توسط نهادهای حکومتی تصرف شده، مبلغان مذهبی به مناطقی با جمعیت یارسان فرستاده می‌شوند تا آنها را به تغییر دین خود ترغیب کنند و حتی در مواردی اهل حق از تحصیلات عالی بازداشته می‌شوند.
