عرصه سوم: آغاز فصل گرما در ایران بهانهای است برای برخورد با بدحجابی. اما زیر پوست شهر اعتراضات مخفیانهای به حجاب اجباری شکل گرفته است که در نوع خود غافلگیر کننده است.
چندی پیش در تهران تجمعی با حضور نزدیک به 1000 نفر بدون مجوز با حمایت نیروهای بسیجی و افراد موسوم به انصار حزب الله در مقابل وزارت کشور برگزار شد که بحث پیرامون آن همچنان ادامه دارد. برخی رسانهها نوشتهاند که تجمع کنندگان از طلاب حوزه علمیه ایروانی بودهاند.
کار به جایی رسید که حمید رسایی نماینده مجلس نیز در مصاحبهای گفت حجاب یکی از دلایل تحریمهای بین المللی علیه ایران است.” دلایل تحریم حصر سران فتنه، حجاب خانمها و اعدام است. اکثرتحریمهای نفتی و بانکی بخاطر حقوق بشر است.”
از شعارها و پلاکاردهایی که تجمع کنندگان در دست داشتند و محلی که برای تجمع انتخاب کرده بودند میتوان درک کرد که هدف تجمع کنندگان اعمال مقررات سخت گیرانهتر علیه زنانی است که به قول تجمع کنندگان بدحجاب هستند. در عین حال تجمع کنندگان از زنان خواستهاند تا از چادر به عنوان حجاب کامل استفاده کنند.
ایران شاید تنها کشوری است که داشتن حجاب اسلامی در آن کشور الزامی است. در هیچ از کشورهای مسلمان به جز زمان حکومت طالبان در افغانستان و یا در برخی از شهرهای مذهبی مسلمانان، هیچ گونه اجباری برای حجاب زنان وجود ندارد و اگر چنین مقرراتی وجود داشته باشد شامل زنان مسلمان میشود، اما در ایران کلیه زنان حتی مسافرین و توریستها صرف نظر از دین و مذهب و ملیت باید در اماکن عمومی حجاب بر سر کنند.
علیرغم این مقررات سخت گیرانه، هنوز در ایران گروههای نزدیک به حکومت از وضعیت حجاب در ایران ناراضی هستند. این نارضایی در حالی است که کلیه کشورهای اسلامی و حتی غیر اسلامی که انتخاب حجاب در آن کشورها آزاد است زنان مسلمان از حجاب کامل اسلامی برخوردارند.
این واقعیتی است که امروز زنان ایرانی که تمایل به داشتن حجاب ندارند و حتی در اماکن خصوصی و خانوادگی مطابق قوانین اسلام حجاب خویش را رعایت نمیکنند در داخل جامعه نیز رفتاری مشابه دارند و این رفتار اعتراضی یکی از کارزارهای مهم مدنی در میان زنان ایرانی است.
تا کنون تعداد زیادی از کمپینهای مجازی برای اعتراض به حجاب اجباری راه اندازی شده است. کمپین“نه به حجاب اجباری” یکی از بزرگترین کارزارهای مدنی در راستای دفاع از حقوق زنان است که تاکنون 64973 عضو دارد.
در کنار این کمپین، صفحه جدیدی نیز با نام “آزادی یواشکی زنان در ایران” به ابتکار مسیح علی نژاد روزنامه نگار ایرانی راه اندازی شده است که در آن زنان ایرانی با به اشتراک گذاشتن تصاویر بیحجاب خود اعتراض خود را به محدودیتهای موجود در ایران بیان میکنند.
در معرفی این صفحه آمده:”تمامی دختران و زنان ایرانی در زادگاهشان گرفتار محدودیتهای اجتماعی و قوانین بازدارنده هستند و در انتخاب پوشش آزاد نیستند. اما با وجود تمام این محدودیتها گاهی خودشان آزادیهایی را تجربه میکنند که برای لحظهای از بند این حصارها رها میشوند. این صفحه فقط همین لحظهها را ثبت میکند تا دست یابی زنان به حق انتخاب پوشش.”
این ابتکار با یک پست فیسبوکی از مسیح علینژاد آغاز شد. او با به اشتراک گذاشتن چند تصویر از خود پیامهایی دریافت کرد که نوشته بودند با انتشار تصاویر بیحجاب خود این قدر ما را که «حجاب اجباری» داریم، خون جگر نکنید.
صفحه «آزادیهای یواشکی زنان در ایران » با همین پست شکل گرفت. مسیح علینژاد در این رابطه به “ایرانوایر” گفت: “اصلا توقع چنین استتقبالی را نداشتم. فکر میکردم چند عکس برایم میفرستند که در صفحه شخصی خودم آنها را منتشرش میکنم.”
این صفحه با گذشت دو ماه از راه اندازی آن 146,422 عضو دارد و به یکی از بزرگترین کمپینهای مجازی ایرانیان تبدیل شده است. در این صفحه بحثهای مختلفی نیز در این باره صورت میگیرد. یکی از اعضاء این صفحه تصویری از خود را با دوچرخه به اشتراک گذاشته و نوشته است: “ورزش بدون محدوديت پوشش حق من است.” کاربر دیگری نیز در واکنش به آن مینویسد:” تا13-12 سالگی بی دوچرخه هیچ جا نمیرفتم ولی الان حسرتش سالهاست تو دلمه،حسرت رکاب زدن تو خیابونا………،میرم یه دوچرخه میخرم….دیگه نمیتونم تحمل کنم…..”
تصاویر و ویدئوهای این صفحه بازتاب زیادی نیز در رسانههای بین المللی داشته است. روزنامه گاردین از جمله نشریاتی است که گزارش مفصلی از این کارزار مدنی منتشر کرده است. روزنامههای فیگارو و وال استریت ژورنال نیز از جمله روزنامههایی هستند که این کارزار جدید را پوشش دادهاند. در برزیل نیز که به زودی مسابقات جام جهانی در آن جا برگزار خواهد شد، رسانهها توجه خاصی به این کمپین نشان دادهاند.