نکاتی از گیسو نیا، بازرس حقوق بشر، درباره گفتگو برای گرفتن شهادت، در این نمودار قابل اشتراک گرد آوری شده است.
آماده باشید
شاهدتان را بشناسید: گذشته‌ی افراد شاهد را بررسی کنید، حتی اگر بیشتر از یک جستجوی ساده در گوگل کاری نمی‌کنید. معمولا اطلاعات زیادی در اینترنت پیدا خواهید کرد. پیش از آغاز مصاحبه با شاهد، هرچه می‌توانید در موردش اطلاعات کسب کنید.
تدارکات: گفتگو می‌تواند از ۱ تا ۱۶ ساعت طول بکشد. پس مکان گفتگو با در نظر گرفتن این نکته باید تعیین شود. خانه‌ی شاهد ممکن است راحت و در عین حال حواس پرت کن باشد. یک مکان امن و خنثی که کمتر چیزی در آن حواس را پرت کند، بهترین راه حل است.
مصاحبه کننده‌ی دیگری را هم همراه بیاورم؟ مصاحبه‌ها می‌توانند خسته کننده باشند. در ادامه توجه شما ممکن است کمتر و کمتر شود. به همین خاطر، می‌توان شخص دومی را هم برای کمک در مصاحبه همراه خود بیاورید.
جلب رضایت: آماده‌ی ارائه‌ی فرم رضایت کتبی به شاهد باشید. این فرم باید موارد زیر را روشن کند:
- استفاده از اطلاعات
- چگونه هویت فرد به اشتراک گذاشته خواهد شد؟ با نام اصلی یا مستعار
- هر اقدام محافظتی که باید انجام شود
مصاحبه
گوش دادن بدون قضاوت: به عنوان یک مصاحبه کننده، باید به یاد داشته باشید که شما یک دوست نیستید. یک زن که به عنوان شاهد با او مصاحبه شده بود به وضوح گفت:«من یک قربانی نیستم. من ترحم شما را نمی‌خواهم». پیشنهاد گیسو نیا این است که فرد باید یاد بگیرد با یک رفتار ثابت برخورد کند. نشان دهید که بدون قضاوت در مورد محتوای شهادت، تنها گوش می‌دهید .رفتار تحریک آمیز از خود نشان ندهید. شهادت نامه باید بدون درخواست خاصی از شاهد تهیه شده باشد، نه اینکه شاهد بخواهد فکر کند شما چه چیزی از زبانش می‌خواهید بشنوید.
پرحرف یا آرام: انواع بسیاری از شاهدان وجود دارند. از کسانی که به آسانی حرف می‌زنند تا افرادی که گرایش یا حتی توانایی صحبت کردن ندارند. می‌توانید پرسش‌هاییبا پاسخ آری یا خیر از آنها بپرسید.
آغاز کردن گفتگو: بهتر است با یک پرسش باز آغاز کنید. به شاهد اجازه دهید هرگونه می‌خواهد داستان را بگوید. این موجب آسودگی شاهد می‌شود و این امکان را می‌دهد که او با واژگان و جمله‌های خودش در مورد رویدادها سخن بگوید. در نتیجه برای جمع بندی افکارش زمان خواهد داشت.
این ممکن است ۵ تا ۴۰ دقیقه به طول انجامد. می‌توانید شاهد را با پرسش‌هایی که از او توصیف، توضیح، یا گفتن چیزی را می‌طلبد مواجه کنید.
پس از طرح یک پرسش باز، می‌توان در بخش های ویژه‌ای از شهادت دقیق‌تر شد. از شاهد بخواهید بخشهایی از شهادت را با جزئیات بیشتری شرح دهد.
پرسش‌های هدایت کننده نپرسید: «شما نباید برای شاهدان شهادت دهید». نمونه ی برخی از پرسش های مفید عبارتند از:
- چگونه لباس پوشیده بودند؟
- با چه ماشینی رانندگی می‌کردند؟
- منظور از «آنها» چه کسانی است؟
چه کسی، چه چیزی، کجا، چه زمانی، و چگونه می‌دانید؟ از دریافت پاسخ به پرسش‌های بنیادین اطمینان حاصل کنید: چه کسی، چه چیزی، کجا، چه زمانی؟ یک سؤال دیگر نیز که ممکن است بدیهی به نظر نرسد وجود دارد: چگونه آنها می‌دانند؟ شاید اینطور به نظر برسد که شاهدان اظهارات دست اولی را بیان می‌دارند، در صورتی که در واقع آنها اطلاعات یک کتاب یا شخصی دیگر را بازگو می‌کنند. از اینکه «چگونه آنها می‌دانند» اطمینان حاصل نمایید.
برخورد با چالش‌ها
اختلاف در شهادت: هنگامی‌که داستان را کامل شنیدید، ممکن است متوجه اختلافات یا مغایرت‌هایی در خود شهادت یا سایر اسناد شوید. این موارد باید با شاهد در میان گذاشته شود.
خطر زمانی است که شاهد در موقعیت تدافعی قرار بگیرد. کار ظریفی است. اطمینان حاصل کنید که آنها می‌دانند که شما آنها را قضاوت نمی‌کنید. شما تنها می‌خواهید آنها اختلاف بین شهادت‌شان و آنچه ثبت شده را روشن کنند یا شرح دهند.
پس‌گفتار:
احترام: نشان دهید که به شاهد احترام می‌گذارید. این شخص در متن بسیاری جریانات بوده است و شهادت و وقتش با ارزش است. کلامش را قطع نکنید. به او زمان کافی بدهید تا تجربیاتش را بیان کند.
هنگامی‌که همه‌ی اطلاعاتی که می‌خواستید را بدست آوردید و شاهد هم با آنچه گفته احساس راحتی می‌کند، می‌توانید مصاحبه را به پایان برسانید.
گام‌های بعدی: شاهد را از گام بعدی مطلع کنید. آیا این منتشر خواهد شد؟ چگونه؟ در کجا؟
تبادل اطلاعات تماس را فراموش نکنید.
بررسی اعتبار و ملاحظات فرهنگی
اگر اظهارات بیش از اندازه دقیق باشد، این به منزله‌ی یک زنگ خطر است. باید از شاهد بخواهید موضوع را روشن کند. این امکان وجود دارد که شاهد یادداشتی در این مورد داشته باشد. حتما از او بپرسید چگونه تا این حد دقیق موضوع را به یاد دارد.
پس از گفتگو
تأمل کنید. مصاحبه چه چیزی به کلیت پژوهش و بررسی شما افزوده است؟ تا زمانی که گفتگو در حافظه‌تان زنده است در مورد این پرسش تأمل کنید.
به یاد داشته باشید:
یک گفتگو کننده ی تأثیرگذار بیش از آنکه حرف بزند گوش می‌دهد.
این نوشته در دسترس است به زبان: English
